Aborcja to temat stary jak świat, a ostatnio szczególnie gorący w Polsce. Aborcję odmieniały przez przypadki właściwie wszystkie media. A jak było z nią wcześniej na terenach Słowiańszczyzny?
Dwudziesty dziewiąty odcinek Słowiańskości to próba (tak, to dobre słowo) opisu tego zjawiska w przeszłości. Zaczynam od wczesnego średniowiecza, o którym w zasadzie nic nie wiadomo (przynajmniej w tym kontekście), a dłużej zatrzymuję się na polskiej wsi XVII, XVIII i XIX wieku oraz na obrazie aborcji (i dzieciobójstwa) w kulturze ludowej. A potem, w telegraficznym skrócie, opowiadam trochę o aborcji w XX wieku. Nie tylko w Polsce.
Czy w zakazie aborcji naprawdę zawsze chodzi o „ochronę życia”…? Historia odpowiada na to pytanie i nie pozostawia tu najmniejszych wątpliwości.
Przy okazji tłumaczę się z zarzutów o upolitycznienie podcastu: moim zdaniem wszystko jest polityczne. Prywatne jest polityczne – to hasło jest mi szczególnie bliskie, a temat aborcji jest jego najwyraźniejszym potwierdzeniem.
Przygotowując odcinek, korzystałam z następujących materiałów:
Tomasz Wiślicz, Upodobanie. Małżeństwa i związki nieformalne na wsi polskiej XVII–XVIII wieku, Wrocław 2012
Małgorzata Kołacz-Chmiel, W konflikcie z prawem i obyczajem. Przestępczość kobiet chłopskich w świetle późnośredniowiecznych i wczesnonowożytnych źródeł sądowych z obszaru Małopolski, [w] „Średniowiecze Polskie i Powszechne” 2019, T. 11 (15), dostępne tutaj.
Klaudia Rogowska, Bom nagle to uczyniła… Obraz zbrodni dzieciobójstwa w XVIII stuleciu na podstawie wybranych ksiąg kryminalnych, dostępne tutaj.
Hanna Kurowska, Akuszerka na ziemiach polskich w świetle przepisów oraz literatury medycznej z końca XVII i pierwszej połowy XIX wieku, dostępne tutaj.
Anna Miłoszewska-Kiełbiewska, Obraz kobiety XX i XXI wieku w wybranych polskich czasopismach i poradnikach dobrego wychowania, Warszawa 2015, dostępne tutaj.
Michał Janik, Zabijanie noworodków płci żeńskiej na pogańskim Pomorzu na tle podobnych zjawisk w historii, Warszawa 2020, dostępne tutaj.
Słownik polskiej Bajki ludowej pod red. Violetty Wróblewskiej
